“We waren in een busje onderweg naar een van onze meidenworkshops in de binnenlanden rond Xochilt. Drie met kapmessen en pistolen gewapende jongens, tussen de 8 en 12 jaar oud, hielden ons tegen. Ze doorzochten onze rugzakken, checkten of we geen politie-informanten waren. Pas nadat we hadden beloofd geen informatie te verspreiden over de dingen die we zouden zien en horen in het dorp dat we gingen bezoeken, mochten we erlangs.” Aan het woord is Aurora del Carmen Cruz de Andrade, een van de oprichtsters van Mujeres de Xochilt, dat sinds 2012 steun krijgt van Mama Cash. Het Salvadoraanse collectief organiseert meidenworkshops over seksualiteit, seksueel geweld en reproductieve gezondheid. Gebeurtenissen als hierboven beschreven komen wel vaker voor, want veel dorpen en nederzetttingen worden geteisterd door Salvadoraanse bendes.
11 jaar en zwanger
“Er zijn gevallen bekend van meisjes van 11 die worden gedwongen tot seks met een bendelid. Als ze niet meewerken, dreigen de bendeleden hun moeder of een familielid te vermoorden”, licht Aurora toe. “We zien veel superjonge meisjes die niets durven zeggen, je niet durven aankijken, al zwanger zijn. En we weten dat veel van hen niet alleen door bendeleden worden misbruikt, maar ook door leerkrachten en zelfs familieleden.” Volgens de VN kent El Salvador het hoogste percentage seksueel geweld tegen jongeren tussen de 15 en 19 jaar.
Aurora en haar collega’s hebben een strategie bedacht om zo veel mogelijk meisjes naar hun workshops te trekken. “Bij de eerste ontmoeting organiseren we altijd een feestje. We praten over thema’s als eigenwaarde en voor jezelf zorgen, maar zorgen ook voor eten, muziek en spelletjes. Zodra we voelen dat we hun vertrouwen hebben gewonnen, snijden we de grote taboes aan: seksualiteit, anticonceptie en seksueel overdraagbare aandoeningen.” Hierna volgen vaak een paar afmeldingen voor de volgende ontmoeting. Eén keer bedreigden bendeleden de vrouwen van Mujeres de Xochilt zelfs met een machete, omdat ze over condoomgebruik hadden gesproken.
Spelenderwijs eigenwaarde vergroten
Desondanks zet het collectief haar werk al 12 jaar voort, want er wordt wel degelijk resultaat geboekt. “Het is prachtig om te zien hoe de meisjes zich ontwikkelen, doordat ze een veilige plek hebben om met elkaar over hun angsten te praten en spelenderwijs aan hun eigenwaarde werken. Ze dragen zelf ook weer informatie op andere meisjes over. Zo creëren we een keten van onderlinge solidariteit en nemen tienerzwangerschappen en dodelijk geweld tegen vrouwen af. We krijgen steeds meer steun, omdat overheden en organisaties zien dat ons werk vruchten afwerpt.” En het beste van alles: sommige meisjes die op hun 11e aan de workshop deelnamen, geven nu zelf workshops.