‘Roma feminism’. Aldeza Lincan en haar vriendinnen Carmen, Anca en Roxana dragen hun T-shirts met die tekst vol trots. T-shirt en tekst zitten hen als gegoten. En dat terwijl het combineren van de woorden ‘Roma’ en ‘feminisme’ voor jonge Romavrouwen bepaald niet voor de hand ligt.
Alledaags racisme en seksisme
Aldeza komt uit Mizil, een stad twee uur rijden vanaf de hoofdstad van Roemenië, Boekarest. Ze groeide op in de Romagemeenschap aan de rand van Mizil, waar ze werd grootgebracht door haar grootmoeder, die ze nog steeds vaak bezoekt.
De Roma, van oudsher een nomadenvolk, vormen de grootste etnische minderheid in Europa. Waarheen ze afgelopen eeuwen maar zwierven, werden ze achtervolgd door discriminatie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden naar schatting 200.000 Roma vermoord door de nazi's. In het hedendaagse Europa worden Roma nog steeds gediscrimineerd, racistisch benaderd als ‘onbetrouwbare zigeuners’ en vaak bewust afgesneden van basale infrastructurele en sociale voorzieningen. Veel huizen in de wijk waar Aldeza opgroeide, zijn bijvoorbeeld niet aangesloten op het riool en het elektriciteitsnet.
Romavrouwen en -meiden zijn dus maar al te bekend met grove vormen van alledaags racisme en achterstelling. Daarbovenop hebben ze ook nog eens te maken met discriminatie in de eigen gemeenschap. Onder Roma zijn de normen over de rolverdeling tussen mannen en vrouwen namelijk zeer traditioneel en beperkend voor vrouwen en meisjes.
Wilde honden
Tegen deze achtergrond besloot Carmen Gheorghe, onlangs gepromoveerd in de politieke wetenschappen, dat het tijd was om de krachten te bundelen met andere Romavrouwen in Roemenië. Dat leidde tot de oprichting van de organisatie E-Romnja. Vrouwen zoals Aldeza sloten zich aan, en organiseren nu op hun beurt vrouwen in lokale Romagemeenschappen.
"Om de week komen vrouwen uit mijn gemeenschap samen. We praten over de uitdagingen waar we voor staan en wat we er collectief aan kunnen doen", legt Aldeza uit. In slechts enkele jaren tijd bouwden Aldeza en haar medestanders een veerkrachtig netwerk op van vrouwen die het voortouw nemen en zo zaken weten te regelen voor hun gemeenschap. Door samen prioriteiten te stellen, steun binnen de gemeenschap te vergaren en te lobbyen bij de burgemeester, hebben ze bijvoorbeeld voor elkaar gekregen dat de hoofdstraten in hun wijk werden geasfalteerd, de overlast van wilde honden werd aangepakt en nieuwe waterpompen werden geïnstalleerd.
“Romavrouwen zijn niet machteloos. Er wordt hun simpelweg nooit gevraagd wat ze willen en hoe ze de dingen zien.”
Heft in eigen handen
Wilde honden en onverharde wegen zijn misschien niet het eerste dat in je opkomt als je denkt aan de rechten van vrouwen. Maar solidariteit tonen, je stem verheffen en politiek actief worden zijn natuurlijk zo feministisch als een harige oksel. "Romavrouwen zijn niet machteloos. Ze hebben ook geen laag zelfbeeld. Er wordt hun simpelweg nooit gevraagd wat ze willen en hoe ze de dingen zien”, aldus E-Romnja-oprichter Carmen Gheorghe. De Romavrouwen die zich verenigden in E-Romnja wachten niet langer tot ze worden gevraagd. Ze nemen het heft in eigen handen. In Mizil waren hun acties buitengewoon effectief. Toen een nieuwe burgemeester werd gekozen, was een van de eerste bezoeken die hij bracht die aan de Romavrouwengroep. De mannen in de Romawijk waren stomverbaasd toen ze zich realiseerden dat de burgemeester niet met hen kwam praten, maar met hun vrouwen en dochters.
Vergaderruimte
Carmen, Aldeza en hun vrienden ontwikkelen hun eigen vorm van feminisme, waarmee ze tegemoetkomen aan de behoeften en noden van vrouwen in hun Romagemeenschap. Ze dragen hun Roma-identiteit met trots uit én laten zich luidkeels horen als het gaat om vrouwenrechten. "De volgende stap die we in Mizil willen zetten? Een eigen vergaderruimte!”, zegt Aldeza. “We zijn een petitie gestart." Ze glimlacht als ze eraan toevoegt: "Natuurlijk heb ik ook mijn grootmoeder zover gekregen dat ze de petitie ondertekende."
Vind jij E-Romnja inspirerend?
Deel hun verhaal met je netwerk!
