Mama Cash ontstond zo’n 35 jaar geleden aan een Amsterdamse keukentafel. En hoewel we van het begin af aan internationaal werkten, hebben we ook een stevige geschiedenis van steun aan radicaal feministisch activisme in Nederland. Die wortels gaan we de komende jaren weer heel gericht water geven met de Spark portfolio die we in 2017 in het leven riepen.
Voor Mama Cash is een internationale blik altijd vanzelfsprekend geweest, omdat de krachten waartegen het feminisme zich verzet, immers niet stoppen bij de grens. Maar de groepen die ons wereldwijd inspireren en verrassen, hebben in Nederland ook hun evenknieën. Natuurlijk dreigt in sommige andere contexten meer acuut gevaar, maar ook in Nederland hebben we nog altijd te maken met seksueel geweld, racisme, ondervertegenwoordiging, enzovoorts. Verzet daartegen verdient ondersteuning, ook hier. En waar beter dan in je eigen achtertuin kun je de kracht van grassroots activisme aan den lijve voelen?
Ademruimte
Naast oog voor de wortels biedt Spark nog iets. Mama Cash heeft het portfolio namelijk ook geruikt om te experimenteren met vernieuwende vormen van subsidiëren. In fondsenland is het een hele kunst: betrouwbaar en transparant zijn en tegelijk flexibel en niet te bureaucratisch. Prille initiatieven raken makkelijk vermorzeld als je ze in officiële subsidieprocessen onderdompelt. Met Spark onderzoeken we hoe je op een goede manier groepen steunt die geen meerjarenplan met begroting hebben, maar wel cruciale ademruimte krijgen door een paar honderd euro.
“Hoe zet je centraal wat activisten nodig hebben, in plaats van wat geldschieters logisch en nodig achten?”
Happy Kinyili, programmadirecteur bij Mama Cash, verwoordt het zo: “Met Spark steunen we niet alleen de meest gemarginaliseerde vrouwen en meiden in Nederland, maar onderzoeken we ook hoe je de scheve machtsbalans in het filantropische veld kunt doorbreken. Want wie bepaalt eigenlijk welk activisme belangrijk en de steun waard is? Dat activisme de vorm moet aannemen van een demonstratie of een protest, en dat een feest niet telt? Hoe zet je centraal wat activisten nodig hebben, in plaats van wat geldschieters logisch en nodig achten?”
Learning by doing
In 2017 is Mama Cash met een eerste bedrag van 10.000 euro gewoon maar eens begonnen met Spark, in het kader van learning by doing. We riepen een adviescomité in het leven met activisten uit de verschillende gemeenschappen in de marge die Mama Cash bij voorkeur steunt. Zij hebben voor de eerste subsidieronde samen met ons criteria geformuleerd en zelf initiatieven voorgedragen. De keus viel daarbij op activisten die op het scherpst van de snede bezig zijn, dringend geld nodig hebben, maar een formeel subsidieproces misschien aan zich voorbij zouden laten gaan als ‘te ingewikkeld’. Antiracisme-activistes die zich al jaren roeren in de Zwarte-Pietendiscussie of koloniale representaties in musea aanklagen. Jonge queers die samen een plek creëren om zich thuis te voelen. Online activisten die zaken aan de kaak stellen als de onderrepresentatie van vrouwen in de politiek. Allemaal initiatieven waarvoor een klein bedrag al een groot verschil maakt, omdat ze met weinig middelen toch enorme impact hebben.
Ongedocumenteerden
Mama Cash zoekt steeds naar manieren om het subsidieproces laagdrempelig te maken en bureaucratische rompslomp te vermijden. Hoe steun je ongedocumenteerden zonder bankrekening? Wat doe je met groepen die op hele korte termijn, binnen een paar weken, geld nodig hebben? Of met activistes die niet gewend zijn een aanvraag op papier te zetten, maar wel mondeling hun verhaal kunnen doen? We hadden een primeur: onze eerste telefonische subsidieaanvraag. Ook over de verantwoording en evaluatie blijven we goed nadenken. Kan het simpeler? Want als je van een initiatief als Sehaq, dat avonden organiseert voor queer vluchtelingen, vraagt om OV-chipafschriften van alle bezoekers, dan zuig je alle energie eruit. Terwijl je doel juist is om te faciliteren.